კალენდარი
ინტერვიუ: "მსოფლიო კინოს ფაბრიკა კანში"
2016 წლის 11-დან 22 მაისამდე კანში ამომავალი კინემატოგრაფიის ქვეყნებიდან ჩამოსული 10 რეჟისორისა და პროდიუსერი ტანდემი მონაწილეობას მიიღებს 2016 წლის "მსოფლიო კინოს ფაბრიკაში". წელს ისინი მიიღებენ მათი პროექტის განვითარების დონეზე მორგებულ და თითეულის პროფესიული გამოცდილებიდან გამომდინარე პერსონალურ დახმარებას. ამის ფარგლებში ისინი შეძლებენ უკეთ გააცნობიერონ საერთაშორისო ბაზარზე ადგილის დაკავების საჭიროება, განავითარონ პროფესიული ქსელი და გააფორმონ კოპროდუქციები და გაყიდვები, რაც გარდაუვალია მათი პროექტის წარმატებისთვის.
საქართველოს ფრანგულმა ინსტიტუტმა მხარი დაუჭირა წელს ქართველი რეჟისორის, თინათინ ყაჯრიშვილისა და პროდიუსერის, ლაშა ხალვაშის მონაწილეობას "მსოფლიო კინოს ფავრიკაში". ისინი წარადგენენ განვითარების ეტაპზე მყოფ ფილმის პროექტს "მოქალაქე წმინდანი". საქართველოს ფრანგულმა უნსტიტუტმა ამასთან დაკავშირებით მათ ინტერვიუ ჩამოართვა.
- როდის დაიწყე მოღვაწეობა კინოში?
თ. ყ. - მოღვაწეობა ძალიან დიდი ხნის წინ დავიწყე, იმაზე ადრე, ვიდრე სკოლას დავამთავრებდი. ცხოვრებაში სხვა არაფერი მიკეთებია, ასე რომ საწყისი ეტაპი არც მახსოვს. 12 წლიდან დავდიოდი პიონერფილმში, 8 კლასის მერე სკოლას დავანებე თავი და ვემზადებოდი რეპეტიტორთან, რომ ჩამებარებინა თეატრალურში, ანუ ეს ძალიან გრძელი პროცესი იყო. 17 წლისა ვიყავი პირველად რომ ჩავაბარე, მერე რეზო ესაძის სახელოსნო დავამთავრე, ეს უმაღლესი სარეჟისორო კურსებია. ისევ ძალიან ახალგაზრდა ვიყავი.
მერე ლონდონში წავედი იმიტომ, რომ მივხვდი, რომ აქ ვერ ვსწავლობდი იმას რაც მინდოდა. იქ სასცენარო დავამთავრე. შემდეგ რომ დავბრუნდი აქ ისევ არ იყო არც საშუალება, არც დაფინანსება იმისთვის, რომ რამე გვეკეთებინა. 2004-ში ჩამოვედი. და მივხვდი, რომ ფილმის წარმოება, « პროდუსინგი » უნდა მესწავლა. წარმოდგენა არ მქონდა ეს რა იყო, და მივხვდი, რომ საჭირო იყო ადამიანი, რომელიც ფილმის წარმოებას ორგანიზებას გაუკეთებდა, დაფინანსებას მოიძიებდა.
2007-ში საქართველოში ჩატარდა IFASC, სამხრეთ კავაკსიაში პირველი პროფესიული ტრეინინგი პროექტის განვითარებისთვის, შვეიცარიის FOCAL-ის დაფინანსებით. ეს ტრენინგი გავიარაე. მაშინ არც ვიცოდით ეს რას ნიშნავდა. ერთი წლის განმავლობაში ძალიან გამოცდილი პროდიუსერები, სცენარისტები და სცენარის წერის ექსპერტები ჩამოვიდნენ. ეს იყო ჩემი პირველი ტრეინინგი ამ მიმართულებით. IFASC-ს ჰქონდა ასევე სხვა ტრეინინგი კინოფესტივალებზე მუშაობის შესახებ, ისიც გავიარე.
2009-ში ვიყავი უკვე EAVE-ზე პროდიუსერების ტრეინინგზე და ეს იყო ფაქტიურად ჩემი, როგორც პროდიუსერის პროფესიული ჩამოყალიბების ბოლო ეტაპი. ამ ეტაპმა დიდი ენერგია და დრო წაიღო: ვიყავი სხვა რეჟისორების პროდიუსერი. ეს ფილმებიც ძალიან წარმატებული იყო, ისინი საერთაშორისო ასპარეზზეც მოხვდნენ.
პარალელურად აქ ვიღებდი დოკუმენტურ და მოკლემეტრაჟიან ფილმებს.
2011-ში დაფინანსდა ჩემი პირველი სარეჟისორო ნამუშევარი, « პატარძლები”, რომლის პროდიუსერიც ვარ. ლაშა არის ამ ფილმის კოპროდიუსერი. 2 წელი დასჭირდა ამ ფილმის დაფინანსების მოძიებას, სანამ მას საფრანგეთი დააფინანსებდა. საქართველოს მიერ გაცემული დაფინანსება ძალიან მცირე იყო, ის არ ყოფნიდა ფილმის სრულ წარმოებას. ეს ფილმი ბერლინის ფესტივალზე იყო ნაჩვენები. ის ბევრ სხვა ფესტივალზეც იყო.
- შენი საფრანგეთთან პირველი ურთიერთობა La Fabrique de Cinémas du Monde-დან დაიწყო ხომ ?
თ. ყ. - 2008 წელს პირველად მოვხვდი კანში, პროექტით რომლის პროდიუსერიც ვიყავი. კანის კინოფაბრიკის პროგრამა იყო ჩემი პირველი ურთიერთობა საფრანგეთთან.
ასევე არის ორი მოკლემეტრაჟიანი ფილმი, რომელიც საფრანგეთთან ერთად გაკეთდა, რომელიც ძალიან წარმატებული იყო. ერთი არი თორნიკე ბზიავას ფილმი “ბუდე”. თორნიკეს წინა ფილმმა მიიღო კლერმონ ფერანის ფესტივალის პრიზი. საფრანგეთის მეორე არხმა შეიძინა ჩვენების უფლება და მათვე შევთავაზეთ მისი შემდგომი ფილმის დაფინანსება. და ასე მოიპოვა "ბუდემ" კოპროდუქცია. მეორეა გაბრიელ რაზმაძის "შავი თუთა". რომელიც ასევე ძალიან წარმატაებული იყო, შუნდანცე-ზე მოხვდა და მოიარა მსოფლიო ფესტივალები.
შემდეგ იყო "ფარაჯანოვი", ეს არის საქართველოს, უკრაინის, საფრანგეთის და სომხეთის კოპროდუქცია. ამ ფილმზეც ლაშასთან ერთად ვიმუშავე, არტემ მოგვცა საშუალება, რომ ამ ფილმზე გვემუშავა.
ლ. ხ. – საფრანგეთთან ძალიან ახლო კავშირი გვაქვს.
თ. ყ. – მართალია, რომ ბევრი ფილმი კეთდება საფრანგეთთან კოპროდუქციაში. საქართველოში საფრანგეთთან ურთიერთობის ისტორია არსებობს. ბევრი ჩვენი წინამორბედი რეჟისორი თანამშრომლობდა საფრანგეთთან და ფრანგებს უკვე გარკვეული წარმოდგენა აქვთ ქართული ფილმების შესახებ, ბევრი ფილმი ნანახიც აქვთ და ესმით ჩვენი მოყოლის მანერა თუ სხვა.
– მინდა მსოფლიო კინოს ფაბრიკაზე ვისაუბროთ, ერთხელ უკვე ნამყოფი ხარ. რა ხდება ფაბრიკაზე, რატომ არის საინტერესო იქ მოხვედრა?
თ. ყ. – პირველად მანდ რომ მოვხვდი თავშესაფარივით იყო. იმიტომ, რომ კანი ძალიან დიდია და გარკვეულ წილად დამაბნეველი. პირველად როცა ხვდები და არ იცი რა არის კანი, ეს ჩემთვის იყო საშველივით. იქ ყურადღებით გისმენენ, თუ რამე პრობლემა გაქვს, რომ გაერკვე. პირველად რომ ჩადიხარ არ იცნობ არავის. ეს ადამიანები გეკითხებიან რას გეგმავ და ამის მიხედვით გიგეგმავენ შეხვედრებს მათთან, ვინც შეიძლება დაინტერესდეს შენი პროექტით. ამ პროექტის შესახებ ინფორმაციას ავრცელებენ მთელ კინოინდუსტრიაში: ფონდები, პროსიუდიუსერები თუ გაყიდვების აგენტები. თვითონ კანში გაქვს ადგილი, სადაც შენთვის ღიაა კარი მთელი დღის განმავლობაში: ეს იქნება საუზმე, და საუზმეც დახუნძლულია შეხვედრებით, თუ სადილი, გიგემავენ ბიზნესლანჩებს თუ შეხვედრებს პოტენციურ პარტნიორებთან. ეს პროგრამა მთლიანად არის აწყობილი და მორგებული იმისთვის, რომ ამ ინდუსტრიის ნაწილი გახდე.
ამჯერადაც ეს ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება პროექტისთვის. ჩემთვის კანი აღარ არის ახალი ადგილი, უკვე მეათედ ჩავდივარ წელს. მაგრამ პროექტისთვის არის ძალიან მნიშვნელოვანი. ლაშასაც მოუვიდა წერილი შემოთავაზებით, რომ გაეცანოს ფაბრიკის ახალ პროექტებს თუ აქვს სურვილი. ინფორმაცია ამის შესახებ იგზავნება მსოფლიოს მაშტაბით. ეს პროექტის ხარისხზეც მეტყველებს იმიტომ, რომ ყველამ იცის რამდენად დიდია კონკურსი. მთელი მსოფლიოდან ირჩევა 10 პროექტი. დაფინანსების მოძიების თვალსაზრისითაც მნიშვნელოვანია, როდესაც პროექტში მიუთითებ, რომ ის იყო ფაბრიკაში. ეს უკვე ნიშნავს, რომ ღირს ამ პროექტში რისკის გაწევა.
თან ორივეს, მეც და ლაშასაც გვეძლევა საშუალება წავიდეთ. ფინანსური დახმარებაც ძალიან მნიშვნელოვანია, კანში ვიზიტი საკმაოდ დიდ ფინანსებთანაა დაკავშირებული.
ლ. ხ. – ყველაზე მნიშვნელოვანია ის, რომ პროექტის კარგად წარდგენის საშუალება გვექნება სწორედ იმ საზოგადოებისთვის, ვინც შეიძლება დაინტერესდეს, ძალიან კარგია პროფესიული ქსელის განვითარებისთვის. და ზოგადად თვითონ ეს ფაბრიკა ფესტივალის განმავლობაში გიკეთებს პოპულარიზაციას.
თ. ყ. – ამ პოპულარიზაციის ნაწილია თუნდაც ის, რომ იმ წითელ ხალიჩაზე, იმ საოცნებო წითელ ხალიჩაზე სახელებს, გვარებს და ქვეყანას აცხადებენ. ამგვარად ნაწილი ხარ ამ ყველაფრის.
ფაბრიკი გაძლევს საშუალებას, რომ მონაწიილეობა მიიღო პროდიუსერების შეხვედრებში და იქ დარეგისტრირებულ პროდიუსერებთან ერთად გქონდეს საუზმე, სადაც ეს ხალხი თავს იყრის ორი საათის განმავლობაში და ხდება ინფორმაციის გაცვლა-გამოცვლა.
რაც შეეხება პროექტს, რომელიც ახლა არის შერჩეული, «მოქალაქე წმინდანი», რომელიც მარინა ელბაქიძის მოთხრობის, «ბაი ამიგოს» მიხედვით არის შექმნილი, ძალიან განსხვავებული პროექტია. ამ პროექტს ჰყავს თანასცენარისტი, გია ალავიძე. გია მოვიდა ჩვენთან ამ პროექტით, მაშინვე ძალიან მოგვეწონა. როგორც კი ვთქვი რომ ძალიან მომეწონა, პირველი რეაქცია უარყოფითი იყო, მეუბნებოდნენ, რომ ქართული საზოგადოება ცუდად მიიღებდა ფილმს. იმიტომ, რომ სიუჟეტი ეხება წმინდანს, რომლის ქანდაკებაც ქალაქში ერთადერთი ღირშესანიშნავი ადგილია. ეს ჯვარზე გაკრული წმინდანის ქანდაკება უცებ ერთ დღეს ცოცხლდება. და ვხედავთ როგორ ექცევა მას ხალხი.
ლ. ხ. - ფაქტიურად ოცდამეერთე საუკუნის ჯვარცმას მივიღებთ. იმიტომ, რომ, მიუხედავად იმისა, რომ ამდენი დრო გავიდა უკვე ცნობილი ისტორიიდან, ადამიანებმა ჭკუა ვერ ისწავლეს და რაღაცა ვერ შეცვალეს და თავიანთი მერკანტილური ინტერესების გამო მზად არიან, რომ იგივე გაიმეორონ. აქ მთავარი ის კი არ არის, რომ წმინდანი, ქრისტიანია თუ არა, უბრალოდ სიმბოლოებზეა ლაპარაკი. სქემატურად უნდა შევხედოთ. მე ვფიქრობ, რომ ძნელია საქართველოში ასეთი ხედვა მოვითხოვოთ მაყურებლისგან იმიტომ, რომ რელიგია ძალიან ძლიერია აქ. მაგრამ არ გვეშინია.
საქართველოს ფრანგულმა ინსტიტუტმა მხარი დაუჭირა წელს ქართველი რეჟისორის, თინათინ ყაჯრიშვილისა და პროდიუსერის, ლაშა ხალვაშის მონაწილეობას "მსოფლიო კინოს ფავრიკაში". ისინი წარადგენენ განვითარების ეტაპზე მყოფ ფილმის პროექტს "მოქალაქე წმინდანი". საქართველოს ფრანგულმა უნსტიტუტმა ამასთან დაკავშირებით მათ ინტერვიუ ჩამოართვა.
- როდის დაიწყე მოღვაწეობა კინოში?
თ. ყ. - მოღვაწეობა ძალიან დიდი ხნის წინ დავიწყე, იმაზე ადრე, ვიდრე სკოლას დავამთავრებდი. ცხოვრებაში სხვა არაფერი მიკეთებია, ასე რომ საწყისი ეტაპი არც მახსოვს. 12 წლიდან დავდიოდი პიონერფილმში, 8 კლასის მერე სკოლას დავანებე თავი და ვემზადებოდი რეპეტიტორთან, რომ ჩამებარებინა თეატრალურში, ანუ ეს ძალიან გრძელი პროცესი იყო. 17 წლისა ვიყავი პირველად რომ ჩავაბარე, მერე რეზო ესაძის სახელოსნო დავამთავრე, ეს უმაღლესი სარეჟისორო კურსებია. ისევ ძალიან ახალგაზრდა ვიყავი.
მერე ლონდონში წავედი იმიტომ, რომ მივხვდი, რომ აქ ვერ ვსწავლობდი იმას რაც მინდოდა. იქ სასცენარო დავამთავრე. შემდეგ რომ დავბრუნდი აქ ისევ არ იყო არც საშუალება, არც დაფინანსება იმისთვის, რომ რამე გვეკეთებინა. 2004-ში ჩამოვედი. და მივხვდი, რომ ფილმის წარმოება, « პროდუსინგი » უნდა მესწავლა. წარმოდგენა არ მქონდა ეს რა იყო, და მივხვდი, რომ საჭირო იყო ადამიანი, რომელიც ფილმის წარმოებას ორგანიზებას გაუკეთებდა, დაფინანსებას მოიძიებდა.
2007-ში საქართველოში ჩატარდა IFASC, სამხრეთ კავაკსიაში პირველი პროფესიული ტრეინინგი პროექტის განვითარებისთვის, შვეიცარიის FOCAL-ის დაფინანსებით. ეს ტრენინგი გავიარაე. მაშინ არც ვიცოდით ეს რას ნიშნავდა. ერთი წლის განმავლობაში ძალიან გამოცდილი პროდიუსერები, სცენარისტები და სცენარის წერის ექსპერტები ჩამოვიდნენ. ეს იყო ჩემი პირველი ტრეინინგი ამ მიმართულებით. IFASC-ს ჰქონდა ასევე სხვა ტრეინინგი კინოფესტივალებზე მუშაობის შესახებ, ისიც გავიარე.
2009-ში ვიყავი უკვე EAVE-ზე პროდიუსერების ტრეინინგზე და ეს იყო ფაქტიურად ჩემი, როგორც პროდიუსერის პროფესიული ჩამოყალიბების ბოლო ეტაპი. ამ ეტაპმა დიდი ენერგია და დრო წაიღო: ვიყავი სხვა რეჟისორების პროდიუსერი. ეს ფილმებიც ძალიან წარმატებული იყო, ისინი საერთაშორისო ასპარეზზეც მოხვდნენ.
პარალელურად აქ ვიღებდი დოკუმენტურ და მოკლემეტრაჟიან ფილმებს.
2011-ში დაფინანსდა ჩემი პირველი სარეჟისორო ნამუშევარი, « პატარძლები”, რომლის პროდიუსერიც ვარ. ლაშა არის ამ ფილმის კოპროდიუსერი. 2 წელი დასჭირდა ამ ფილმის დაფინანსების მოძიებას, სანამ მას საფრანგეთი დააფინანსებდა. საქართველოს მიერ გაცემული დაფინანსება ძალიან მცირე იყო, ის არ ყოფნიდა ფილმის სრულ წარმოებას. ეს ფილმი ბერლინის ფესტივალზე იყო ნაჩვენები. ის ბევრ სხვა ფესტივალზეც იყო.
- შენი საფრანგეთთან პირველი ურთიერთობა La Fabrique de Cinémas du Monde-დან დაიწყო ხომ ?
თ. ყ. - 2008 წელს პირველად მოვხვდი კანში, პროექტით რომლის პროდიუსერიც ვიყავი. კანის კინოფაბრიკის პროგრამა იყო ჩემი პირველი ურთიერთობა საფრანგეთთან.
ასევე არის ორი მოკლემეტრაჟიანი ფილმი, რომელიც საფრანგეთთან ერთად გაკეთდა, რომელიც ძალიან წარმატებული იყო. ერთი არი თორნიკე ბზიავას ფილმი “ბუდე”. თორნიკეს წინა ფილმმა მიიღო კლერმონ ფერანის ფესტივალის პრიზი. საფრანგეთის მეორე არხმა შეიძინა ჩვენების უფლება და მათვე შევთავაზეთ მისი შემდგომი ფილმის დაფინანსება. და ასე მოიპოვა "ბუდემ" კოპროდუქცია. მეორეა გაბრიელ რაზმაძის "შავი თუთა". რომელიც ასევე ძალიან წარმატაებული იყო, შუნდანცე-ზე მოხვდა და მოიარა მსოფლიო ფესტივალები.
შემდეგ იყო "ფარაჯანოვი", ეს არის საქართველოს, უკრაინის, საფრანგეთის და სომხეთის კოპროდუქცია. ამ ფილმზეც ლაშასთან ერთად ვიმუშავე, არტემ მოგვცა საშუალება, რომ ამ ფილმზე გვემუშავა.
ლ. ხ. – საფრანგეთთან ძალიან ახლო კავშირი გვაქვს.
თ. ყ. – მართალია, რომ ბევრი ფილმი კეთდება საფრანგეთთან კოპროდუქციაში. საქართველოში საფრანგეთთან ურთიერთობის ისტორია არსებობს. ბევრი ჩვენი წინამორბედი რეჟისორი თანამშრომლობდა საფრანგეთთან და ფრანგებს უკვე გარკვეული წარმოდგენა აქვთ ქართული ფილმების შესახებ, ბევრი ფილმი ნანახიც აქვთ და ესმით ჩვენი მოყოლის მანერა თუ სხვა.
– მინდა მსოფლიო კინოს ფაბრიკაზე ვისაუბროთ, ერთხელ უკვე ნამყოფი ხარ. რა ხდება ფაბრიკაზე, რატომ არის საინტერესო იქ მოხვედრა?
თ. ყ. – პირველად მანდ რომ მოვხვდი თავშესაფარივით იყო. იმიტომ, რომ კანი ძალიან დიდია და გარკვეულ წილად დამაბნეველი. პირველად როცა ხვდები და არ იცი რა არის კანი, ეს ჩემთვის იყო საშველივით. იქ ყურადღებით გისმენენ, თუ რამე პრობლემა გაქვს, რომ გაერკვე. პირველად რომ ჩადიხარ არ იცნობ არავის. ეს ადამიანები გეკითხებიან რას გეგმავ და ამის მიხედვით გიგეგმავენ შეხვედრებს მათთან, ვინც შეიძლება დაინტერესდეს შენი პროექტით. ამ პროექტის შესახებ ინფორმაციას ავრცელებენ მთელ კინოინდუსტრიაში: ფონდები, პროსიუდიუსერები თუ გაყიდვების აგენტები. თვითონ კანში გაქვს ადგილი, სადაც შენთვის ღიაა კარი მთელი დღის განმავლობაში: ეს იქნება საუზმე, და საუზმეც დახუნძლულია შეხვედრებით, თუ სადილი, გიგემავენ ბიზნესლანჩებს თუ შეხვედრებს პოტენციურ პარტნიორებთან. ეს პროგრამა მთლიანად არის აწყობილი და მორგებული იმისთვის, რომ ამ ინდუსტრიის ნაწილი გახდე.
ამჯერადაც ეს ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება პროექტისთვის. ჩემთვის კანი აღარ არის ახალი ადგილი, უკვე მეათედ ჩავდივარ წელს. მაგრამ პროექტისთვის არის ძალიან მნიშვნელოვანი. ლაშასაც მოუვიდა წერილი შემოთავაზებით, რომ გაეცანოს ფაბრიკის ახალ პროექტებს თუ აქვს სურვილი. ინფორმაცია ამის შესახებ იგზავნება მსოფლიოს მაშტაბით. ეს პროექტის ხარისხზეც მეტყველებს იმიტომ, რომ ყველამ იცის რამდენად დიდია კონკურსი. მთელი მსოფლიოდან ირჩევა 10 პროექტი. დაფინანსების მოძიების თვალსაზრისითაც მნიშვნელოვანია, როდესაც პროექტში მიუთითებ, რომ ის იყო ფაბრიკაში. ეს უკვე ნიშნავს, რომ ღირს ამ პროექტში რისკის გაწევა.
თან ორივეს, მეც და ლაშასაც გვეძლევა საშუალება წავიდეთ. ფინანსური დახმარებაც ძალიან მნიშვნელოვანია, კანში ვიზიტი საკმაოდ დიდ ფინანსებთანაა დაკავშირებული.
ლ. ხ. – ყველაზე მნიშვნელოვანია ის, რომ პროექტის კარგად წარდგენის საშუალება გვექნება სწორედ იმ საზოგადოებისთვის, ვინც შეიძლება დაინტერესდეს, ძალიან კარგია პროფესიული ქსელის განვითარებისთვის. და ზოგადად თვითონ ეს ფაბრიკა ფესტივალის განმავლობაში გიკეთებს პოპულარიზაციას.
თ. ყ. – ამ პოპულარიზაციის ნაწილია თუნდაც ის, რომ იმ წითელ ხალიჩაზე, იმ საოცნებო წითელ ხალიჩაზე სახელებს, გვარებს და ქვეყანას აცხადებენ. ამგვარად ნაწილი ხარ ამ ყველაფრის.
ფაბრიკი გაძლევს საშუალებას, რომ მონაწიილეობა მიიღო პროდიუსერების შეხვედრებში და იქ დარეგისტრირებულ პროდიუსერებთან ერთად გქონდეს საუზმე, სადაც ეს ხალხი თავს იყრის ორი საათის განმავლობაში და ხდება ინფორმაციის გაცვლა-გამოცვლა.
რაც შეეხება პროექტს, რომელიც ახლა არის შერჩეული, «მოქალაქე წმინდანი», რომელიც მარინა ელბაქიძის მოთხრობის, «ბაი ამიგოს» მიხედვით არის შექმნილი, ძალიან განსხვავებული პროექტია. ამ პროექტს ჰყავს თანასცენარისტი, გია ალავიძე. გია მოვიდა ჩვენთან ამ პროექტით, მაშინვე ძალიან მოგვეწონა. როგორც კი ვთქვი რომ ძალიან მომეწონა, პირველი რეაქცია უარყოფითი იყო, მეუბნებოდნენ, რომ ქართული საზოგადოება ცუდად მიიღებდა ფილმს. იმიტომ, რომ სიუჟეტი ეხება წმინდანს, რომლის ქანდაკებაც ქალაქში ერთადერთი ღირშესანიშნავი ადგილია. ეს ჯვარზე გაკრული წმინდანის ქანდაკება უცებ ერთ დღეს ცოცხლდება. და ვხედავთ როგორ ექცევა მას ხალხი.
ლ. ხ. - ფაქტიურად ოცდამეერთე საუკუნის ჯვარცმას მივიღებთ. იმიტომ, რომ, მიუხედავად იმისა, რომ ამდენი დრო გავიდა უკვე ცნობილი ისტორიიდან, ადამიანებმა ჭკუა ვერ ისწავლეს და რაღაცა ვერ შეცვალეს და თავიანთი მერკანტილური ინტერესების გამო მზად არიან, რომ იგივე გაიმეორონ. აქ მთავარი ის კი არ არის, რომ წმინდანი, ქრისტიანია თუ არა, უბრალოდ სიმბოლოებზეა ლაპარაკი. სქემატურად უნდა შევხედოთ. მე ვფიქრობ, რომ ძნელია საქართველოში ასეთი ხედვა მოვითხოვოთ მაყურებლისგან იმიტომ, რომ რელიგია ძალიან ძლიერია აქ. მაგრამ არ გვეშინია.